ارزش صنف دانشجو باید آشکار شود
اینکه در این چندین ساله که یک روز از ماه رمضانِ هر سال را با جمعی از پسران و دختران دانشجو می نشینیم و افطار می کنیم، فی نفسه یک کار نمادین است. من مایلم با این کار، ارزشِ قشر دانشجو و نقش آفرینی بسیار مهمّی را که این قشر می تواند در حال و آینده ی کشور داشته باشد، در افکار عمومی منعکس کنم. همچنین دوست دارم نشان داده شود که نظام اسلامی از رشد جریان دانشجویی و همه ی خصوصیاتی که متعلّق به این جریان است، استقبال می کند. این خصوصیات، همین چیزهایی است که خود شما گفتید و می دانید: جوشش شوق و استعداد، انگیزه های جوانانه، خواستهای آرمان گرایانه، دل بستگی به آرمان هایی که برای غیر جوانان حتّی گاهی دست نیافتنی به نظر می رسد، اما جوان به هیچ وجه این طور نمی اندیشد و در راه آن تلاش می کند و همین تلاش است که ملتها و کشورها را از حالت رکود خلاص می کند. این، هدف اصلی جلسه است.
بیانات در دیدار دانشجویان نمونه و ممتاز دانشگاه ها07/ 09/ 1381
دانشجو یک روشن فکرتمام عیار مسلمان است
برداشت و توقّع بنده و نظام اسلامی از جماعت دانشجو این است که فکر می کنیم دانشجو یک روشن فکر تمام عیارِ مسلمان است؛ متدین است.
بیانات در دیدار دانشجویان نمونه و ممتاز دانشگاه ها07/ 09/ 1381
احترام به دانشجو احترام به علم است
احترام به دانشجو و دانشگاه به معنای احترام به دانش است؛ به معنای این نیست که ما برای قشری مجاز می دانیم که دارای تبختر و نخوت باشد؛ نه، به هیچ وجه این طور نیست. تکریم دانشجو و دانشگاه به معنای تکریم علم است. اگر کشور ما در زمینه ی علم سرمایه گذاری و تلاش نکند، مسلماً بازهم سالهای متمادی در پیشرفت همه جانبه و توسعه ی کشور تأخیر خواهد افتاد؛ کمااینکه عقب ماندگی های کشور ما در دوره ی حکومت طاغوت- چه پهلوی ها و چه قاجارها- به خاطر این بود که به مقوله ی علم در این کشور اهمیت داده نشد و علم را محترم نشمردند.
بیانات در دیدار دانشجویان در ماه مبارک رمضان 10/ 08/ 1383
شایستگی تقویت و تحکیم احساس عدالت خواهی در دانشجویان
اینکه ما باید دانشجوها را به سیاست بکشانیم، این «باید» را هم من قبول ندارم؛ اصلًا «باید» ندارد. جوان دانشجو احساساتی دارد، تحرکی دارد، خودش تمایلِ به این معنا دارد؛ لزومی ندارد ما «باید» داشته باشیم؛ منتها جوان دانشجو احساساتش در درجه ی اول متوجه عدالت خواهی است. آنچه بیش از همه چیز دانشجو را به خود متوجه می کند، عدالت خواهی است؛ این جهت را در او تقویت و تحکیم کنید.
بیانات در دیدار وزیر علوم و رؤسای دانشگاه ها17/ 10/ 1383
دانشجو قشر برگزیده جامعه
دانشجو و دانشگاهی قشر برگزیده ی جامعه اند؛ این تعارف نیست. شماها امید آینده ی کشورید. در واقع پاره ی دل ملت و دل بستگی بلندمدتِ ملت شما هستید. نگاهی که به مسائل کشور می کنید، باید نگاه کلان باشد.
بیانات در دیدار دانشجویان و اساتید دانشگاه های استان کرمان 19/ 02/ 1384
علم پژوهی و کاوش مهمترین توصیه رهبر انقلاب به دانشجویان
بارها گفته ایم و صد بار دیگر هم خواهیم گفت؛ و اگر دانشجو و استاد و مدیر و مسئول و وزیر از ما توصیه ای بخواهند، توصیه ی ما همین خواهد بود که: با علم و تحقیق و کاوش، این اقیانوس عظیمی که خدای متعال در برابر انسان قرار داده است و قدرت ژرف کاوی در این اقیانوس را هم به انسان داده، هرچه می توانید پیش بروید و عمق یابی کنید. بنابراین، علم برای امروز و فردای ما حیاتی است. ما هر کار دیگری بکنیم، اگر در علم تهی دست باشیم، آن کارها، کارهای عقیم و بی عاقبتی خواهد بود.
بیانات رهبر انقلاب در دیدار رؤسای دانشگاه ها،مؤسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی23/ 05/ 1385
فضای دانشگاه ها باید چگونه باشد؟!
دانشگاه طوری باشد که وقتی جوان فارغ التحصیلِ دبیرستان به دانشگاه آمد و از آن بیرون آمد، از لحاظ عمق دینی و رعایت دینی و اخلاق دینی پیشرفت کرده باشد؛ این را اصل قرار بدهید؛ این باید بشود. کجا بهتر از دانشگاه و زمینه ی بسیار نورانی دل دانشجویان جوان؟ شما می بینید امروز چقدر تلاش می شود که جوانان ما را از دین و از مظاهر دینی دور کنند. شما دانشگاه ما را ببینید؛ آن اعتکافش است و آن نماز جماعتش است. به من یک گزارشی از نماز جماعت دانشگاه ها دادند؛ متوسط حضور دانشجویان در نماز جماعت در دانشگاه ها از همه ی جای کشور بیشتر است؛ البته غیر از صحنهای مطهر و مسجد گوهرشاد و آن جایی که زوّاری هست. اما مثلًا کوچه، بازار، خیابان و مسجد محله که مرکز متدینهاست، دانشجویان دانشگاه ها بیشتر از آن ها در نماز جماعت شرکت می کنند. این، خیلی حرف مهمی است. و این که از دانشجوها هم در اعتکافها- آن هایی که در مساجد دانشگاه ها یا در مساجد دیگر هستند- شرکت می کنند. دل دانشجو، دل خیلی خوبی است؛ ما باید به حال دانشجو غبطه بخوریم؛ یعنی بنده که غبطه می خورم. دلهای پاک و نورانی، آن وقت همراه با معرفت؛ این دیگر آن جوان عوام هیچ چیز. دل او با نور علم هم روشن است، آن وقت پاک و صاف هم هست. باید کاری کنیم که عوامل دورکننده ی جوان از محیط دینی و تربیت دینی و اخلاق دینی کم اثر بشود. همه یک جور نیستند و خانواده ها و پدر و مادرها مختلف هستند و تأثیراتی هم هست. کاری کنیم که این تأثیرات به حد اقل برسد.
ذهن جوان دانشجو، ذهن پرسشگری است؛ این خیلی چیز خوبی است. بعضی خیال می کنند این نقطه ی ضعف است؛ نه، این نقطه ی قوّت است. گاهی این قدر از ما نمی پرسند که دلمان می گیرد؛ می گوییم بپرسند تا بتوانیم یک چیزی را بگوییم. دانشجو باید بپرسد، تا آنچه را که می شود گفت، به او بتوان گفت. بهترین کسانی که می توانند در مسائل دینی، اعتقادی، سیاسی، معرفتی، توحیدی، پرسشگری کنند، جوانانِ دانشجو هستند. با این زمینه و استعداد، ما بایستی برای محیط دینی دانشجو و فضای تربیتی، دینی و فرهنگی دانشگاه ها تلاش کنیم.
بیانات رهبر انقلاب در دیدار رؤسای دانشگاه ها، مؤسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی 23/ 05/ 1385
اساتید دانشگاه چگونه تدریس کنند
هرگونه تدریسی که در یک کلاس، ناشی از بی حوصلگی، ناشی از کم وقتی، ناشی از بی اهتمامی و بی اعتنایی به درس، بی اعتنایی به دانشجو، بی اعتنایی به وقت و ساعت انجام بگیرد، مناسب شأن دانشگاه امروزِ کشور ما نیست. من تأیید می کنم که ما بایستی اساتید استخوان دار و قدیمی قوی و باارزش را با اصرار در دانشگاه حفظ کنیم- که دوستان اشاره کردند- در کنار این مؤکداً عرض می کنم که بایستی از اساتید جوان و پرانگیزه هم استفاده بشود و واردبشوند. ما نباید در هیچ بخشی دچار کمبود استاد و خلأ استاد باشیم.
بیانات رهبر انقلاب در دیدار با اساتید دانشگاه های استان خراسان، در دانشگاه فردوسی مشهد25/ 02/ 1386
شرایط حضور روحانیت در فضای دانشگاه
کسی که به دانشگاه می رود، باید عالم و برخوردار از تقوا و احتیاط در عمل و امثال این ها باشد. غیر از این چیزهایی که واضح است، دو، سه شرط دیگر هم حتماً لازم است، تا مفید باشد.
شرط اول این است که محیط دانشگاه و مسائل دانشجو را بشناسد. اگر این خصوصیت نباشد، مفید نخواهد بود، یا خیلی کم فایده خواهد بود. فرض کنیم، روحانی یی می خواهد به دانشگاه برود. اگر او به تفاوت محیط ذهنی و روحی و عملی و فکری دانشگاه با مثلًا بازار یا مسجد توجه نداشته باشد و همان طور که به بازار یا مسجد می رود، با همان روحیه و با همان خصوصیات و با همان مطالب، به دانشگاه برود، به گمان قوی، در برخورد اشتباه خواهد کرد. باید دانشگاه را کما هو بشناسد و مسائل دانشجویان را بداند و بفهمد که مشکل و مسأله ی دانشجو چیست، که من به بعضی از آن مسائل اشاره خواهم کرد. بنابراین، اولین نکته، شناخت محیط و مخاطب است.
شرط دوم، علاقه و اعتقاد به دانشجوست. اگر کسی از شکل دانشجو و این جوانان این طوری بیزار است، پایش را به دانشگاه نگذارد. اگر کسی علوم رایج در دانشگاه را جهل می داند، این ها را اصلًا علم نمی داند، به دانشگاه نرود. باید به رسالت دانشجو و رسالت و درس این محیط، اعتقاد داشته باشد؛ دانشجو را مورد محبت خود قرار بدهد و بداند که او هم مثل همین جوانی است که پسر ماست. در آنجا، همین بچه های ما هستند. بچه ی ما هم گاهی بداخلاقی می کند؛ او هم بداخلاقی می کند. بچه ی ما هم گاهی تحت تأثیر چیزی قرار می گیرد؛ او هم قرار می گیرد. بنابراین، باید به چشم فرزندان و نزدیکان خودش نگاه کند. نمی گویم به قدر بچه ی خودش محبت داشته باشد اینکه غالباً معقول و عملی نیست لیکن محبت داشته باشد، این قشر را به چشم تعطف و علاقه و محبت نگاه کند و به این علم و این درس و این محیط، علاقه داشته باشد.
بیانات در دیدار با اعضای شورای مرکزی نمایندگان ولی فقیه در دانشگاه های کشور و مسئولان دفاتر نمایندگی 08/ 07/ 1369
مهمترین وظایف یک دانشجو
در درجه ی اول، جوان دانشجو و دانش آموز باید خودسازی کند. خودتان را با تربیت دینی بسازید. امور تربیتی خوب است، معلم تربیتی خوب است، گوینده ی تربیتی خوب است؛ اما آن کسی که از درون خود، موعظه کننده و تربیت کننده یی نداشته باشد «واعظ من نفسه» این تربیتها به کارش نمی آید. خودتان را بسازید، با نفس مبارزه کنید، اجرای حکم الهی را در محدوده ی شخص خودتان بزرگ بشمارید و به نماز، به توجه به خدا، به دعا و به توکل اهمیت بدهید؛ این شما را پولادین خواهد کرد.
چیزی که امریکا از آن می ترسد، حتّی لفاظیهای سیاسی هم نیست. البته شما باید قدرت تحلیل سیاسی پیدا کنید. اگر جوانانی و ملتی بینش سیاسی نداشته باشند، فریب می خورند؛ آن ها را از صحنه خارج می کنند و با ابزار دین، آن ها را کنار می زنند؛ مثل خیلی از کسانی که متظاهر به دین و مقدس مآب هستند و بینش سیاسی ندارند و خیلی راحت این ها را برمی دارند، کنار می گذارند. هنوز هم در گوشه و کنار یک عده وجود دارند که خودشان را دین دار و متدین می دانند و با این انقلابی که براساس دین است، سر سازگاری ندارند. پس، بینش سیاسی لازم است؛ اما همه چیز نیست؛ اصل قضیه، آن ایمان الهی معنوی است که باید در دلهای شما باشد؛ خودتان را دینی بسازید.
سخنرانی در دیدار با گروه کثیری از دانشجویان و دانش آموزان، به مناسبت سیزدهم آبان ماه (روز ملی مبارزه با استکبار)15/ 08/ 1370
در دانشگاه هدف دانشجو است
در دانشگاه، هدف دانشجوست؛ یعنی استاد و تحقیق و آزمایشگاه و همه ی این ها، برای دانشجوست. آن تحقیقی که در محیط دانشگاه انجام می گیرد، برای این است که این نیروی انسانی رشد کند و صلاحیت کاری را که بر عهده ی یک نیروی انسانی عالم و کارآمد است، پیدا نماید، تا بتواند آن کار را انجام دهد. اصلًا فلسفه ی دانشگاه این است؛ و الّا دانشگاه برای این نیست که عده یی مثلًا اینجا مستخدم باشند و ارتزاقشان از اینجا باشد؛ این قهری است، اما هدف این نیست. هدف این است که دانشجو در آنجا بتواند به صلاحیتهای لازم برسد. ما هر کاری که می توانیم برای دانشجو بکنیم، باید بکنیم.
دو عنصر اصلی در تربیت دانشجو هست، که هیچ کدام نبایستی مغفولٌ عنه بماند؛ اگر مغفولٌ عنه ماند، ما ضرر خواهیم کرد: یکی عنصر علم و تحقیق و کارایی علمی و جوشیدن استعدادهای علمی و این قبیل چیزهاست؛ یکی هم عبارت است از روحیه و تدین و حرکت صحیح و سالم سازی معنوی و روحی دانشجو. در دانشگاه ها، این دو عنصر بایستی بدون تفکیک از یکدیگر، با قدرت و با ظرفیت کامل کشور، تعقیب بشود.
بیانات در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، به مناسبت هفتمین سالگرد تشکیل این شورا20/ 09/ 1370
دانشجو یک نسل استثنایی
دانشجو، یک نسل استثنایی و یک موجود استثنایی است؛ حتّی طلبه ی جوان از این جهت با دانشجو تفاوتهایی دارد. دانشجو، جوان است؛ در صراط علم و دانش است؛ با محیطهای آزاد آشناست؛ در یکجا مجتمع است؛ آن هم با این کمیت زیاد. این ترکیب و این خصوصیات، بر روی هم حالت و تأثیرات خاصی را به وجود می آورد؛ این تأثیرات را بایستی پذیرا بود.
ما نباید انتظار داشته باشیم که دانشجو جماعت، سیاستهای دستگاه های اجرایی را به طور کامل و با همه ی وجود بپذیرد و قبول بکند. البته باید در مقابل سیاستهای مسئولان دستگاه ها تسلیم شد؛ در این شکی نیست. وقتی که دستگاه ها و مجریان کشور تصمیمی می گیرند، آن تصمیم برای افرادی که در محدوده ی کار آن ها هستند، واجب الاطاعه است؛ اما باید این حق را به آن دانشجو داد که به مقتضای جوانی و به مقتضای آن روحیه ی شور و نشاط و شوقی که دارد، یک حالت سؤالی داشته باشد؛ احیاناً اعتراضی داشته باشد؛ پیشنهادی داشته باشد. در محیط دانشگاه، این ها را بایستی تحمل کرد و پذیرفت. این، از جمله ی عواملی است که آن شور و نشاط را در آن ها زنده، و آن ها را همچنان دانشجو نگه می دارد.البته این را هم باید مراقبت کرد که محیط دانشجویی، میدانی برای تاخت وتاز سیاست بازان حرفه ای نشود.
بیانات در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، به مناسبت هفتمین سالگرد تشکیل این شورا20/ 09/ 1370
مطلوبیت تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها
شنیدم که زمزمه و صحبت این هست که إن شاء اللّه دانشگاهی مخصوص زنان به وجود بیاید؛ یعنی استاد و مدیر و دانشجو و حتّی کادر اداری هم همه زن باشند؛ بخصوص در دانشگاه های پزشکی. این، فکر بسیار خوبی است. من همین طور که با یک نظر دورادور نگاه می کنم، بدون اینکه درست جوانب قضیه را رسیده باشم چون فرصت این کار را نداشته ام می بینیم که اجمالًا این کار با آن هدفهای کلی و ارزشی حرکت زن در جامعه ی ما کاملًا متناسب و خیلی خوب است. امیدوارم که إن شاء اللّه موفق و مؤید باشید.
بیانات در دیدار با اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، (331) جمعی از زنان پزشک متخصص، و مسئولان اولین کنگره ی حجاب اسلامی، به مناسبت میلاد حضرت فاطمه ی زهرا (س)04/ 10/ 1370
اهمیت ترویج فرهنگ اسلامی در محیط دانشگاه
محیط دانشگاه ها بسیار مهم است. در محیط دانشگاه ها، خانمهای دانشجو و استاد باید بکوشند روحیه و فرهنگ اسلامی را ترویج کنند. اجازه ندهید به کسانی اگر خدای نکرده در دانشگاه های کشور هستند که نسبت به حجاب اسلامی یا زنان و دانشجویان دختر مسلمان بی احترامی کنند. اجازه ندهید که این ها بتوانند افکار فاسد را منتشر کنند. محیط دانشگاه باید محیط اسلامی باشد؛ محیطی برای رشد انسان طراز اسلام؛ انسانی که الگویش فاطمه ی زهرا سلام الله علیهاست. و این، برای آینده ی کشور فوق العاده مهم است. مخصوصاً بعضی از دانشگاه ها، مثل دانشگاه تربیت مدرس که در حقیقت یک نهاد انقلابی است، عنایت بیشتری داشته باشند. من همیشه گفته ام: انتظاری که ما از دانشگاه تربیت مدرس داریم، حتی از دانشگاه های دیگر ما بیشتر است. اگرچه امروز بحمد اللّه همه ی دانشگاه ها در زیر سایه ی اسلام فعالیت می کنند؛ اما دانشگاه تربیت مدرس، پرورده ی اسلام و مولود اسلام و انقلاب و ساخته شده با هدف تربیت استادان و مدرسین عالی مقام اسلامی است. لذا انتظار از این دانشگاه، بیشتر از دانشگاه های دیگر است. توجه مسئولین به این گونه مراکز هم باید توجه شایسته و بایسته ی آن ها باشد.
بیانات در دیدار گروهی از زنان، به مناسبت فرخنده میلاد حضرت زهرا (س) و «روز زن»25/ 09/ 1371
لزوم بیداری سیاسی دانشجویان
دانشجویی که اصلًا نفهمد در دنیا چه می گذرد، این دانشجو، دانشجوی زمان خودش نیست؛ مرد زمان خودش نیست. دانشجو باید احساس سیاسی داشته باشد، درک سیاسی داشته باشد، تحلیل سیاسی داشته باشد.
بیانات در دیدار دانش آموزان و دانشجویان به مناسبت «روز ملی مبارزه با استکبار»12/ 08/ 1372
قداست تلاش علمی
شما عزیزان دانشجو و فارغ التّحصیل، این را به روشنی می دانید و بدانید که این تلاش علمی در محیط نظامی و برای اهداف نظامی، یک عبادت است. اگر هرکس به وضعیت امروز ایرانِ عزیز و آفاق روشن آینده ی آن نگاه کند، خواهد فهمید که هر تلاش و اقدامی، هر تربیت جمع جوانی و هر پیمودن راه علم و تربیت و تکمیل نفسی که در هر بخش از بخشهای دستگاه های عظیم این کشور انجام می گیرد، یک عبادت، یک کار ماندگار و یک حسنه است.
بیانات در مراسم صبحگاه «نیروی هوایی»26/ 09/ 1374
لزوم دشمن شناسی
حرف من به دانشجویان این است که مراقب دشمن باشید؛ دشمن را خوب بشناسید؛ مبادا از شناسایی دشمن غفلت کنید. غریبه هایی را که در لباس خودی خودشان را در همه جا داخل می کنند بشناسید؛ دستهای پنهان را ببینید. هیچ کس به خاطر غفلت ستایش نمی شود. هیچ کس به خاطر چشمها را بر هم گذاشتن، مدح نمی شود. اگر بر آدم غافل ضربه ای وارد شد، اوّل کسی که مسئول و مذموم است، خود اوست؛ مراقب باشید. دانشجو، قشر فاخر و باارزشی است. دشمن، دانشجو را هدف گرفته است. چند سال است سعی می کنند بلکه بتوانند دانشجویان را در مقابل نظام قرار دهند؛ اما موفّق نشدند؛ بعد از این هم موفّق نخواهند شد. اگر یک عدّه نفوذی خواستند از فرصتی استفاده کنند و از آب گل آلودی ماهی بگیرند وارد اجتماع دانشجویان شدند و شعارهایی درست کردند و حرفهایی زدند خیال نکنند که ما اشتباه خواهیم کرد؛ نه، ما اشتباه نخواهیم کرد. ما مخاطب و طرفِ خودمان را می شناسیم. دانشجو، فرزند ماست؛ متعلّق به ماست؛ متعلّق به این کشور است. دشمن است که می خواهد با نام دانشجو یا با نام نفوذ در میان دانشجویان، فساد و تباهی کند؛ خود دانشجویان بایستی هوشیارانه متوجّه باشند.
بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان به همراه اقشار مختلف مردم 21/ 04/ 1378
نقش زنده دانشجو در پیشبرد انقلاب
شما دانشجویان عزیز باید بدانید نقش دانشجو برای حرکت انقلابی و پیشبرد آن، همچنان یک نقش زنده است.
سخنرانی در مراسم بیعت جمع کثیری از دانشجویان و دانشگاهیان 23/ 03/ 1368
ضرورت حفظ وحدت در دانشگاه ها
عزیزان دانشجو و جوانهای خوب و باصفا و سالم! تا آنجا که در توان و قدرت شماست، در محیط دانشگاه یکپارچگی خود را حفظ بکنید و نگذارید نامهای گوناگون، به معنای جهت گیری های گوناگون تلقی شود و نیروهایی که باید به سمت دشمن بایستند و موضع بگیرند، روبه روی هم قرار گیرند؛ مواظب این خطر باشید. مطلقاً نباید اسمها و عنوانها، دیوار به وجود آورند و مرز ایجاد کنند. طرح عناوینی مثل دانشجوی این وزارت و دانشجوی آن وزارت، دانشجوی این دانشگاه و دانشجوی آن دانشگاه، دانشجوی دانشگاه دولتی و دانشجوی دانشگاه غیر دولتی، انجمن اسلامی اینجا و انجمن اسلامی آنجا، خطرآفرین است.
سخنرانی در مراسم بیعت جمع کثیری از دانشجویان و دانشگاهیان 23/ 03/ 1368
منبع : اختصاصی پایگاه حوزه
دانشجو و رسالت های ایشان از دیدگاه مقام معظم رهبری مدظله العالی
در درجه ی اول، جوان دانشجو و دانش آموز باید خودسازی کند. خودتان را با تربیت دینی بسازید. ...و تا آنجا که در توان و قدرت شماست، در محیط دانشگاه یکپارچگی خود را حفظ بکنید و نگذارید نامهای گوناگون، به معنای جهت گیری های گوناگون تلقی شود و نیروهایی که باید به سمت دشمن بایستند و موضع بگیرند، روبه روی هم قرار گیرند؛ مواظب این خطر باشید.