به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در آیه ۶از سوره هود می‌خوانیم: «وَمَا مِن دَآبَّةٍ فِي الأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ: هيچ جنبندهای در زمين نيست، مگر اينكه روزی او بر خداست، او قرارگاه و محل نقل و انتقالش را میداند، همه اينها در كتاب آشكاری (لوح محفوظ علم خداوند) ثبت است.»
«خدا روزی‌رسان است» باور مهمی است که در یک جامعه اسلامی و البته دینی وجود دارد و تا حد ضرب‌المثل عمومیت یافته است. خداوند در شعر فارسی «روزی‌رسان» خوانده می‌شود و این باور در شعر و ادب فارسی نیز انعکاس تام دارد، مولانا در این باره چنین سروده است که «این زمین و سختیان پرده‌ست و بس/ اصل روزی از خدا دان هر نفس»
خدا روزی‌رسان است
نکته مهمی که در تفسیر این آیه وجود دارد اعتماد به خداوند و کفایت از دیگران در بحث روزی است. نباید برای دیگران سر خم کرد و به خاطر «یک لقمه نان» دیگری را خدای خود دانست. این آیه نوعی از اعتماد به نفس را در حیات مومنانه پدید می‌آورد که امیدبخش و آینده‌ساز است. تفسیر نور در همین چارچوب و بر اساس فراز‌های این آیه در تفسیر آن نوشته است: «رزق ما به دست خداست، در برابر ديگران گردن خم نكنيم. درباره روزى، نه حرص بورزيم و نه بترسيم. خداوند، هم منابع رزق را در اختيار ما قرار داده و هم عقل و وسيله استخراج، اكتشاف و تحصيل آن را به ما عطا كرده است».
تفسیر مجمع‌البیان نیز در ذیل فراز اول آیه چنین نوشته است که «و هيچ جنبنده و موجود زندهاى در زمين نيست و نمى‌جنبد، جز اينكه رزق و روزى آن برعهده خداست، و آفريدگار هستى همه جنبندگان روى زمين از انسان گرفته تا جن، پرنده، چرنده، جانوران، حيوانات اهلى و وحشى و ديگر موجودات زنده را از روى مصلحت و حكمت روزى مىرساند.»
خدا جهان را رها نکرده است
یکی از مباحثی که با آغاز فلسفه مدرن مطرح شد خدای مکانیستی بود. نیوتون آن را خدای رخنه‌پوش نیز خواند، مراد اما خدایی بود که جهان را مانند یک ساعت‌ساز «کامل» آفریده است و در آن دخالتی ندارد، این آیه را میتوان در تقابل با چنین تصوری از خداوند در نظر گرفت. خداوند جهان را رها نکرده است، او «روزی‌رسان» است و نیز به همه جزئیات جهان علم توجه دارد.
این آیه از سویی دیگر مرجعیت خداوند را در اعطای روزی بیان می‌کند. اصل اول اسلام که توحید باشد بیان می‌کند که منشأ هر فعلی خداوند است و بی‌تردید روزی‌رسانی از جمله افعالی خواهد بود که نه در دستان مطلق انسان که در دستان مطلق خداست. باز با رجوع به فلسفه مدرن می‌بینیم سرنوشت و اختیار انسان به صورت مطلق در دستان انسان تصور شده است. البته بخشی از جریان‌های دینی نیز اختیار را به صورت کامل و یا محدود پذیرفته‌اند. شیعیان به پیروری از امام صادق(ع)، اختیار را به صورت مطلق «تایید» و یا «رد» نکرده‌اند. در این آیه الهی روزی هر موجود زنده را برعهده خداوند عنوان کرده است و این یعنی که انسان در کسب روزی خود اختیار مطلق ندارد و منشأ روزی انسان از خداوند خواهد بود.
